Vasi Ne Demek? Vesayet Hakkında Tüm Merak Edilenler

Vasi Ne Demek? | Hukuk Sözlüğü | İzmir Hukuk Bürosu | İzmir Avukat

18 Yaşını doldurmamış kişilere kanunen “Reşit olmayan küçükler” denilmektedir.  Bu kişilere ya da bazı durumlarda ergin olan kişiler için atanan yasal temsilcilere vasi adı verilmektedir. Bir başka anlatımla, kanuni hakların kısıtlanması için tüm şartları taşıyan kişilere vasi atanır. Hak ehliyeti ve fiil ehliyetine sahip olmayan kişilere vasi atanarak hukuki işlemleri yapma imkanı olarak da tanımlanabilir. Hak ehliyeti ve fiil ehliyeti ile bunların kısıtlanma durumlarına ilişkin yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen vesayet, kişinin kendisi tarafından da mahkemeden talep edilebilir.

VESAYET ŞARTLARI

Türk Medeni Kanunu tarafından belirtilen şartlar arasında bazı durumlar vasi atanması için gereklidir. Özellikle vasi atanması adına ergin ya da çocuk olmasına ilişkin bazı şartlar da yer almaktadır. Boşanma sonrasında velayetin anne ve babadan kaldırılması sonucu vasi tüm çocuklara ve doğacak çocuklara atanabilir.

Şartlar;

• Yaşın küçük olması
• Kısıtlılık 
• Hürriyeti bağlayıcı ceza
• Kişinin talebidir. 

Küçüklerin Vesayet Altına Alınması

Küçükler 18 yaş altı olan çocukları ifade eden bir tanımdır. Küçüğün anne ve babası tarafından korunmadığının tespiti, velayetin ağır olarak ihlal edilmesi çocuğun vesayet altına alınmasını gerektirir. Anne ve babanın çocuğun yanında bulunmaması, çocukların korunmasının mümkün olmadığı durumlarda çocukların kişilik ve maddi haklarını korumaya yönelik vasi atanır. Aynı zamanda devlet yetkilileri tarafından vesayet altına alınması gereken bir durumla karşılaşılması halinde idari makamlara, mahkemelere ve görevli vesayet makamlarına bildirerek çocuğun vesayet altına alınmasını sağlayabilir.

Kısıtlılık Sebebi İle Vesayet

Kısıtlılık halleri; akıl hastalığı, korunmaya muhtaç, toplumu tehlikeye sokan davranışlar gibi durumlardır. Akıl hastalığı ya da zayıflığı nedeni ile şahsi işlerini yapamayan, bakımında yardım gerektiren, toplumsal güvenliği tehdit eden davranışlarda bulunan kişiler vesayet altına alınmalıdır. Bunun yanı sıra madde bağımlılığı, kötü yaşam, malvarlığını doğru kullanamama, savurganlık, alkol bağımlılığı, ailesini maddi manevi sıkıntıya düşürme gibi durumlarda vesayet altına alınır.

Vesayet Altına Alma İşlemleri

Vesayet altına alınması için öncelikle ilgili dinlenir, bilirkişi raporu alınır. Kişinin alkol ya da uyuşturucu bağımlığı gibi durumlarda kişi dinlenmek zorundadır. Akıl sağlığı zayıf olan ya da akıl hastalığı bulunan kişi için resmi sağlık raporu zorunludur. Kurul raporuna göre hâkim tarafından karar verilir. Diğer aşama ilan aşamasıdır. Kısıtlama kararı kesinleştikten sonra, kısıtlının ikamet adresi, nüfusa kayıtlı olduğu yere ilan yapılır. İyi niyetli üçüncü kişiler ilandan önce olumsuz durumlardan etkilenmez.

Yetkili ve Görevli Mahkeme

Vesayet davasında yetkili mahkemeleri, küçüğün ya da kısıtlının ikamet ettiği yer mahkemesidir. Görevli mahkeme ise Sulh Hukuk Mahkemesi olarak belirtilmiştir. Vesayet altına alınan kişilerin adres değişikliği vesayet makamından izin alınmadığı sürece değiştirilemez. Yerleşim yeri değişikliğinde ise yetki yeniden farklı vesayet dairesine geçiş olur. Kısıtlanan kişinin yeni yerleşim yerinde yeniden ilan olunmalıdır.

Vesayet Makamına Şikâyet ve İtiraz 

Vasinin olumsuz yöndeki fiillerine karşın, vesayet altında olan kişi tarafından şikâyette bulunulabilir. Örneğin vasi atanan kişi aleyhine işlemlerde bulunuyor veya vasi atanan kişinin hukuki çıkarlarına yönelik çalışmalar gerçekleştirilmiyorsa vasiliğin kaldırılması için dava açmak mümkündür. Vesayet makamından gelen kararlara da itiraz edilebilir. Kararın kişilere tebliğinden 10 gün içerisinde itiraz hakkı bulunmaktadır.

Vesayet Makamında İzne Tabii Hususlar

Vesayet makamı Sulh Hukuk Mahkemesi olarak belirlenmiştir. Bazı işlemler için kısıtlanmasına karar verilen kişi için vasi atanmış olsa da, kısıtlanan kişinin hukuken korunabilmesi için yapılacak işlemlerde mahkemeden izin almak zorunludur.

Bu durumlar;

• Taşınmaz alım satımı
• Yönetim, işletme giderleri haricinde bulunan taşınır, hak, değer alımı, satımı, devir ve rehin işlemleri
• Olağan yönetim harici yapı işleri
• Ödünç verme ya da alma
• Kambiyo taahhüdü
• 1 yıl ya da daha uzun süreçte ürün, 3 yıl daha fazla süreç için kira sözleşmesi yapılması
• Sanat ya da meslek ile ilgilenmesi
• Dava açma, sulh, tahkim, konkordato
• Mal rejimi sözleşmesi, miras paylaşımı, miras payının devri
• Borç ödemeden aciz beyanları
• Çıraklık sözleşmesi
• Hayat sigortası
• Eğitim, bakım, sağlık kurumuna yerleşme işlemleri
• Yerleşim yeri değişikliği

Tüm bu işlemler Sulh Hukuk Mahkemesi vesayet makamı tarafından alınacak izin ile yapılabilir. Görüldüğü üzere vesayet altına alınan kişilerin bu anlamda, başkası tarafından maddi manevi istismar edilmesinin önüne geçilmektedir.

Konuya ilişkin danışmanlık almak için uzman ekibimiz ile iletişime geçebilirsiniz.

Aşağıdaki çalışmalarımız da ilginizi çekebilir;

Adres: Karşıyaka Tower No:12 Kat:9 Daire:59 Karşıyaka/İzmir

E-posta: [email protected]

Telefon: +90 534 415 52 56