Susma Hakkı Nedir?

Susma Hakkı Nedir? | İzmir Ceza Avukatı

Susma Hakkı Nedir?

Susma, kişinin konuşmaması anlamına gelmekteyken bir hak olarak susma hakkı denildiğinde ise, şüpheli veya sanığın ‘konuşmaktan imtina ettiği hali’ ifade eden durum olduğunu söylemek gerekmektedir. Bazı kaynaklarda şüpheli veya sanığın ‘konuşmaktan çekindiği, konuşmak istemediği’ şeklinde tanımlanmış olsa da bu tanım yanlıştır. Zira bir hak olan susma hakkında, şüpheli veya sanık yanlış bir şey söylemek korkusu ie konuşmaktan çekinmez. Aksine, kişinin dilediğinde sessiz kalabilmesi hukukun genel ve kabul görmüş prensipleri ile bağlantılı olmasının yanında, temel hak ve özgürlüğünün korunmasında büyük rol oynamaktadır.

Ceza hukukunda sıkça kullanılan bir terim olan masumiyet karinesi, bir kimsenin kendisine isnat edilen, işlediği iddia edilen suçu işlediğinin kesin ve inandırıcı deliller ile ispatlanıncaya kadar hakkında bir ceza kararı verilip karar kesinleşinceye kadar masum olduğunun kabul edilmesi anlamına gelmektedir. Yani bir kişi hakkında kesinleşmiş bir ceza mahkemesi kararı bulunmuyor ise hangi suç ile suçlanıyor olursa olsun, o kişi henüz masumdur. Bu anlamda susma hakkı düşünüldüğünde, şüpheli veya sanığın aleyhine bilgi vermemesinin önemi de ortaya çıkmaktadır. Susma hakkını kullanan şüpheli veya sanık, masumiyet karinesi uyarınca suç isnadı yapan kişilerce suçu ispat olunana kadar masum sayılacaktır. Susma hakkının kullanılması, kişinin suçlu olduğu için konuşmadığı anlamına gelmez. Aksine, sorulan sorular karşısında kendini suçlayıcı delil sunmaya mecbur bırakılmama hakkının da kullanılması anlamına gelir.

Anayasa
Madde 38 – …Suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar, kimse suçlu sayılamaz….

Ceza muhakemesinde “susma” ise temel bir hak olarak görülmektedir. Susma veya sessiz kalma olarak da ifade edilen bu hak ile suç şüphesi altında bulunan kişinin, bu suç ile ilgili olarak sessiz kalma tercihine devletin soruşturma veya kovuşturma makamlarını işgal eden kişiler tarafından saygı duyulması sağlanarak bu hakkın ihlal edilmemesi güvence altına alınır. Susma hakkı temel hak ve özgürlükler ve hukukun genel prensipleri ile doğrudan ilgilidir.  Bunlar: Hukuk devleti ilkesi, işkence ve kötü muamele yasağı , Nemo tenetur ilkesi (Kendini Suçlayıcı Delil Sunmaya Zorlanmama İlkesi) , adil yargılanma hakkı ve silahların eşitliği ilkesi, masumluk karinesi , şüpheden sanık yararlanır ilkesi olarak sayılabilir.

Ceza yargılamasının amacı olan maddi gerçeğe ulaşmanın yolunun: Delillerin incelenmesi, dava konusu cezai uyuşmazlık ile ilgili tüm bilgilerin paylaşılması, iddia ve savunma açısından beyanlarda bulunulması ile ulaşılabileceğinin kesin kanaatindeyiz.

Dolayısıyla, şüpheli ve sanık açısından susmamak ve konuşmak, hem ceza yargılamasının hedefini gerçekleştirmesi amacına ; hem de bu kişilerin kendilerini temize çıkarmak veya hak ettiklerinden fazla ceza almamalarına yönelik bir  gerekliliktir. Ancak öte yandan, şüpheli veya sanık hakkında susma hakkı kullanılmadığı zaman, fiziksel ya da manevi olarak uğramış olduğu zarardan dolayı vereceği ifade ile maddi gerçeğin ortaya çıkmasını zorlaştıracak, veya soruşturma makamlarına olayı içinde bulunulan sağlık yahut da başka sebeplerden dolayı ihmalen ya da icraen olduğundan farklı bir şekilde aktaracak şüphelilerin susma hakkından faydalanması da önem arzetmektedir. Bu sebeple, hukuki destek alınarak durumun meydana geliş şekli ve sonuçları düşünülerek hareket etmenin en mantıklı tercih olacağı düşüncesindeyiz.

Konuya ilişkin hukuki danışmanlık almak için uzman ekibimiz ile iletişime geçebilirsiniz.

İlginizi çekebilecek diğer çalışmalarımız;

İzmir Ceza Avukatı

Adres: Karşıyaka Tower No:12 Kat:9 Daire:59 Karşıyaka/İzmir

E-posta: [email protected]

Telefon: +90 534 415 52 56