Ceza Muhakemesinde Seri Yargılama Usulü

Seri Yargılama | Ceza Avukatı | İzmir Avukat | İzmir Hukuk Bürosu

Ceza Muhakemesinde Seri Yargılama Usulü Nedir?

17.10.2019 tarihli ve 7188 sayılı Kanunun (RG, 24.10.2019/30928) 23. maddesiyle CMK’ye eklenen “Seri Muhakeme Usulü (CMK md. 250)” klasik muhakeme (soruşturma- kovuşturma/yargılama) usulüne göre farklı ve kendine özgü bazı kurum ve kavramları beraberinde getirmiştir. Anılan yöntemin; niteliği ve özelliği gereği klasik muhakeme usulünden farklı yönleri bulunmakla birlikte, esas itibariyle bu usulde de temel hak ve özgürlüklerin korunmasından vazgeçilmemektedir. Bu nedenle Kanunun açıkça farklı düzenlediği hususlar dışında yapılacak iş ve işlemler klasik usule kıyasen yapılacaktır.

Seri Muhakeme Usulünü; “Kanunda açıkça düzenlenen suçlarla sınırlı olarak yine kanunla belirtilen koşullarda uygulanabilecek istisnai bir muhakeme yöntemi” olarak tanımlayabiliriz

👉🏻Basite indirgeyerek anlatmaya çalışırsak; hakimlerin görevi olan hüküm kurma, bazı suç tiplerinde yerini savcılara bırakıyor. Savcı işlenen bir suçu dosya kapsamındaki delillere göre inceleyerek kanundaki cezai sınırlarına bağlı kalmak şartıyla alt ve üst sınır arasındaki cezai sınır arasında bir süre belirleyerek yarısına hüküm kurma yetkisine sahip oluyor.

Bir Örnek İle Açıklayalım

👉🏻Örneğin suçun alt sınırı 6 ay üst sınırı 2 yıl olsun. Savcı dosya kapsamında işlenen suça ilişkin eldeki delilleri inceleyerek 1 yıl hapis cezasına hükmederse, bu hapis cezasının yarısı olan 5 ay şüpheliye teklif ediliyor. Şüpheli teklifi kabul ederse dosya hakimce yargılama yapılmaksızın kesinleşerek cezanın infazı sürecine başlanıyor. Bu teklifin kabul edilmesi ile birlikte şüphelinin sabıka kaydının olmaması durumunda ise hükmün açıklanması geri bırakılabiliyor veya ceza ertelenebiliyor.

Sanık Seri Yargılama Usulünü Kabul Etmezse Ne Olur?

👉🏻Sanık seri yargılama usulünü ve savcının teklifi olan cezayı kabul etmezse de; kovuşturma aşamasına geçilip günümüzdeki sistemle hakim tarafından yargılama yapılıyor.

👎🏻Uygulamada sanıklara bilgilendirmenin ne denli doğru yapılacağı, sanığa teklif aşamasında sanık yararına teklifi müdafisinin kabul veya redde ilişkin beyanda bulunup bulunamayacağı ve sanığa yapılacak teklife ilişkin verilecek cevap için ne kadar bir süre öngörüldüğü ise maalesef kanunda açıkça belirtilmemektedir.

Seri Yargılama Usulü Ne Zaman Uygulanır?

Seri muhakeme usulünün uygulanabilmesi için Kanun ve Yönetmelikte belirtilen şartların bulunması zorunludur.

• Suçun İşlendiğine İlişkin Yeterli Şüphe Bulunması
• Suçun Kovuşturma Olanağının Bulunması
• Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kararı Verilmemiş Olması
• Suçun Seri Muhakeme Usulü Kapsamında Olması
• Şüphelinin Çocuk, Akıl Hastası ya da Sağır ve Dilsiz Olmaması
• Suçun İştirak Halinde İşlenmesi Durumunda Tüm Şüphelilerin Usulün Uygulanmasını Kabul Etmesi
• Şüpheliye Ulaşılabilmiş Olması

Seri Muhakeme Usulünün Şüpheli Bakımından Faydaları

• Şüpheli hakkında yapılacak olan yarı orandaki indirim sayesinde normalde kendisine tatbik imkanı bulunmayan hukuki kurumların tatbiki imkanına kavuşmuş olacaktır.
• Şüpheli muhakeme masraflarından muaf olacaktır. Bunun yanı sıra kamuya açık duruşmada halkla yüz yüze gelmekten kurtulmuş olacaktır.
• Genel muhakeme kurallarına göre yapılan yargılamanın ne zaman sona ereceği ve hangi ağırlıkta bir cezayla cezalandırılacağı konusundaki belirsizlik ortadan kalkmakta ve şüpheli çok kısa bir süre içerisinde kendisini neyin beklediğini bilme olanağına sahip olmaktadır.
• Bunun yanı sıra failin suçtan kurtulamayacağını, kısa zamanda cezalandırılacağını anlaması sayesinde failin ıslahı da daha hızlı, daha kolay ve daha masrafsız olacağından usul ekonomisine katkı sağlanmış olacaktır.

İlginizi çekebilecek diğer çalışmalarımız;

İzmir Ceza Avukatı

Adres: Karşıyaka Tower No:12 Kat:9 Daire:59 Karşıyaka/İzmir

E-posta: [email protected]

Telefon: +90 534 415 52 56