Tehir-i İcra Nedir?

Tehir-i İcra Nedir? | Av. Dilek Yavuz Uysal

Tehir-i İcra Nedir?

Tehir-i icra işlemleri İcra ve İflas Kanunu’nun 33. Maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre: “İcra emrinin tebliği üzerine borçlu yedi gün içinde dilekçe ile icra mahkemesine başvurarak borcun zamanaşımına uğradığı veya imhal veya itfa edildiği itirazında bulunabilir. İtfa veya imha iddiası yetkili mercilerce re ’sen yapılmış veya usulüne göre tasdik edilmiş yahut icra dairesinde veya icra mahkemesinde veya mahkeme önünde ikrar olunmuş senetle tevsik edildiği takdirde icra geri bırakılır.” Şeklinde düzenlenmiştir. Bir başka anlatımla, İcranın geri bırakılması veya diğer adıyla tehir-i icra, ilam veya ilam niteliğinde bir belgeye dayanılarak başlatılan icra takibine, borçlunun icra dosyasına belirli bir teminat göstererek temyiz/istinaf mahkemesinden alacağı icranın geri bırakılması kararı ile icra işleminin istinaf/temyizdeki dosya sonuçlanana kadar durdurulmasıdır.

Tehir-i İcra Kararı Uygulaması

 Tehir-i icranın uygulamadaki öneminden kısaca bahsedecek olursak, bir mahkeme kararının verilmesi ile davayı kaybeden taraf tazminata mahkum edilebilir. Örneğin bir trafik kazası için açılan tazminat davasında davayı kaybeden taraf aleyhine 20.000 TL tazminata hükmedilmiş olsun. Gerekçeli kararın yazılması ile birlikte davacı taraf bu ödemeyi alabilmek amacı ile icra takibine koyacaktır. Öte yandan, davalı taraf yerel mahkemenin vermiş olduğu gerekçeli karara karşı itirazlarını sunmak üzere kararı istinaf etmek isteyebilir. Bu durumda, aslında yargılama bir üst mahkemede sürecekken davalı taraf icra takibi sebebi ile borcu ödemeye mecbur kalacaktır. İşte bu noktada, icra takibi başlatıldığı anda davalı-borçlu taraf borcu karşılar tutarda teminatı icra dairesine yatırarak mehil vesikası almalı ve istinaf yargılaması neticelenene dek icra takibini durdurmalıdır. Tehir-i icra uygulamasının temel maksadı, yargılamanın devamı esnasında, kararın düzeltilmesi veya bozulması ihtimali mevcut olduğu için haksız yere borç ödemekten kurtulabilmektir.

Tehir-i İcra Kararı İçin Gerekli Usul

Tehir-i İcra işlemlerinin gerçekleştirilebilmesi için bazı usuli şartların gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bunlardan ilki, yukarıda bahsetmiş olduğumuz gibi ilama konu olan dava dosyasının, istinafı/temyizi icranın geri bırakılması talebi ile birlikte istinaf/temyiz edilmeli ve ilama dayalı icra takibinin borçlu tarafa  usulune uygun bir şekilde tebliğ edilmesi gerekmektedir.Tebliğ işleminin gerçekleşmesinin ardından borçlu tarafından öncelikle, icra takibinin dayanağı olan ilk derece mahkemesi kararının istinaf/temyiz edileceğine dair “derkenar” alınması gerekmektedir. Derkenar olarak verilen kağıdın anlamı ilk derece mahkemesi kararının istinaf/temyiz edildiğidir. Bu derkenar belgesi, kararı veren ilk derece mahkemesinden alınır.

Ardından tehiri icra kararının alınabilmesi için öncelikle icra dosyasına teminatın yatırılması gerekmektedir. Teminat, icra dosyasındaki güncel borç ile birlikte güncel borcun üç aylık faizini karşılar nitelikte olmalıdır. Teminat dosyaya nakdi olarak yatırılabileceği gibi herhangi bir bankadan alınan teminat mektubu şeklinde de olabilmektedir. Teminat bedelinin tam olarak öğrenilebilmesi için icra dosyasına borçlu tarafından kapak(dosya) hesabı talebinin sunulması gerekmektedir. Bu kapak hesabında asıl alacak, harçlar, faiz bedelleri ve avukat vekalet ücretinin toplu bir şekilde hesaplanmış hali yer almaktadır.

Teminatın yatırılması ve derkenarın alınmasının ardından borçlu tarafından icra dosyasından mehil vesikası alınması gerekmektedir. Mehil vesikası ise icranın geri bırakılması kararı getirmek üzere alınan süreyi gösteren belgedir. Borçlunun teminatı uygun olursa icra müdürlüğüne başvurarak icranın geri bırakılması kararını getirmek üzere altmış günlük mehil vesikası alacaktır. Altmış gün içinde icranın geri bırakılması kararı ile icra dosyası Yargıtay’dan dosya hakkında onama ya da bozma kararı verilene kadar duracaktır. Borçlu altmış gün içinde Yargıtay’dan icranın geri bırakılması kararını getiremezse tekrardan icra dairesine başvurarak otuz günlük ek mehil süresi talebinde bulunabilir. Borçlu bu ek süre içinde de icranın geri bırakılması kararı getirmezse alacaklı yatırılan teminatı icra dairesinden alacağını tahsil amacıyla talep edebilecektir.

Özetleyecek Olursak:

1. Gerekçeli karar tebliğ edilir.
2. Gerekçeli kararın tebliği ile birlikte karara karşı tehiri icra talepli istinaf başvurusu yapılır ve mahkemeden derkenar alınır.
3. Teminat tutarı takip konusu alacağa ilişkin 3 aylık faizin eklenmesi ile birlikte hesaplanarak kapak hesabı ile belirlenen teminat tutarı icra dairesine depo edilir.
4. İcra dairesinden mehil vesikası alınır.

İlgili Yargıtay Kararı :

YARGITAY 12. HUKUK DAİRESİ – Tarih: 01.03.2016 Esas: 2015 / 29201 Karar: 2016 / 5734

Konu: Tehiri İcra Kararı İçin Verilen Teminat Mektubu veya Nakdi Teminat Dosya Alacağını Tüm Fer’ileri ile Birlikte Karşılamakta ise Mevcut Hacizler Aşkın Hale Gelmiş Olur.’

Somut olayda, alacaklı tarafından genel haciz yoluyla yapılan ilamsız icra takibinin borçlunun itirazı üzerine takibin durduğu, alacaklının itirazın iptali isteminin, … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2014/593 Esas, 2015/435 Karar sayılı 29.05.2015 tarihli kararı ile kabul edilerek, itirazın kısmen iptaline karar verildiği, alacaklının icra dairesine ilamı ibraz ederek haciz talebi üzerine, icra müdürlüğünce hacizler uygulandığı, borçlunun ise icra müdürlüğüne dosya borcuna karşılık 01.07.2015 tarihli süresiz kesin teminat mektubu sunduğu ve icra müdürlüğünce borçluya mehil vesikası verdiği görülmüştür.

İİK’nun 36. maddesi gereğince; ilâmı temyiz eden borçlu, hükmolunan para veya eşyanın resmî bir mercie depo edildiğini ispat eder yahut hükmolunan para veya eşya kıymetinde icra mahkemesi tarafından kabul edilecek taşınır rehin veya esham veya tahvilât veya taşınmaz rehin veya muteber banka kefaleti gösterirse veya borçlunun hükmolunan para ve eşyayı karşılayacak malı mahcuz ise icranın geri bırakılması için Yargıtay’dan karar alınmak üzere icra müdürü tarafından kendisine uygun bir süre verilir.

Yargıtay’dan tehiri icra kararı alabilmek üzere icra müdürlüğü tarafından mehil verilebilmesi için ibraz edilen teminat mektubu veya yatırılan nakdi teminat, ödeme yerine geçmez ise de, borçlu tarafından yatırılan teminatın, yatırıldığı tarih itibari ile icra takip dosyası alacağını tüm fer’ileri ile birlikte karşılaması halinde, mevcut hacizlerin aşkın hale geleceği kuşkusuz olduğu gibi, hacizlerin devam etmesi İİK’nun 85/son maddesiyle de bağdaşmayacaktır.O halde mahkemece borçlu tarafından mehil vesikası alınması sırasında yatırılan teminatın o tarih itibariyle dosya alacağının tamamını karşılayıp karşılamadığı değerlendirilerek sonucuna göre karar vermek gerekirken, eksik inceleme ve yazılı gerekçeyle şikayetin kabulü yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.

Sonuç : Borçlunun temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK’nun 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 01.03.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Konuya ilişkin hukuki danışmanlık almak için uzman ekibimiz ile iletişime geçebilirsiniz.

İlginizi çekebilecek benzer çalışmalarımız;

Adres: Karşıyaka Tower No:12 Kat:9 Daire:59 Karşıyaka/İzmir

E-posta: [email protected]

Telefon: +90 534 415 52 56