Kazai Rüşt Davası

Kazai Rüşt Davası – İzmir Avukat

Türk hukukuna göre erginlik yaşı 18’dir. Kazai rüşt kavramı ise yargı yolları ile kişinin ergin kılınmasıdır. Kazai rüşt davası ile bireyin 18 yaşını doldurmadan önce mahkeme kararıyla ergin kılınması sağlanır. Türk Medeni Kanunu m.12’de düzenlenen kazai rüşt kendi hayatını düzenleyebilecek, işlerini çevirebilecek olgunluktaki küçüğün işlerini tek başına üstlenmesini içermektedir. Küçük, kazai rüşt kararı ile ergin kılınarak bu üstlenmeyi sağlayabilecektir. Fakat kazai rüşt kararı için birtakım şartların varlığı aranmaktadır. Bu anlamda ilk olarak küçüğün kendi isteği, velisinin onayı ve mahkeme kararı gereklidir. Aynı zamanda küçüğün en az 15 yaşını tamamlamış olması, erginlik kararının küçüğün menfaatine uygun olması şartları da aranmaktadır. Küçük velayet altında değil de vesayet altında ise hem vesayet hem de denetim makamının izninin bulunması gerekecektir.

Kazai Rüşt Davası Şartları Nelerdir?

Kazai rüşt davası için gerekli şartların gerçekleşmesi halinde görevli ve yetkili mahkeme tarafından erginlik kararı verilecektir. Bu şartlardan yukarıda bahsetmekle birlikte yeniden göz atmak faydalı olacaktır. Kazai rüşt davası şartları:

• 15 yaşın tamamlanmış olması,
• Küçüğün talebinin bulunması,
• Velayet altında olan küçüğün velisinin izninin alınması,
• Vesayet altındaki küçük için vesayet ve denetim makamının izninin alınması,
• Verilecek olan kazai rüşt kararı küçüğün menfaatine uygun olmasıdır.

Küçüğün mahkemeye başvuru yaptığı tarihte 15 yaşını tamamlamamış olması mümkündür. Burada gerekli olan, karar anında 15 yaşın tamamlanmış olmasıdır. Küçüğün isteğinin bulunması şartını; fiil ehliyetsizliğini koruyan hükümlerden faydalanamayacak olması, ebeveynlerinin bakım ve gözetim yükümlülüklerinin kalkacak olması gibi kişiliğini yakından ilgilendiren hususların varlığı gerekli kılmıştır. İstekte bulunma şahsa bağlı bir hak olduğundan küçük kendi hür iradesi ile bu kararı vermelidir. Velayet makamı olan veli küçüğün anası ile babası olacaktır. Bu anlamda ikisinin de rıza göstermesi gerekmektedir. Son şart olan menfaate uygunluk ise hakimin takdir yetkisi ile ilgilidir. Hakim diğer şartların hepsi gerçekleşse dahi hakim bu kazai rüşt kararını küçüğün menfaatlerine aykırı bulursa kararı vermekten kaçınabilir.

Medeni Kanunun 12.maddesine göre; “Onbeş yaşını dolduran küçük, kendi isteği ve velisinin rızasıyla mahkemece ergin kılınabilir.”

Yargıtay kararları da 6100 s. HMK uyarınca çekişmesiz yargı işlerinden olan kazai rüşt kararı davasında uyuşmazlığın Sulh Hukuk Mahkemesinde görülmesini öngörmektedir. (T.C. Yargıtay 17. Hukuk Dairesi Esas No:2011/13317 Karar No:2011/13407 K. Tarihi:30.12.2011) Dolayısıyla kazai rüştgörevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemeleridir.

Kazai Rüşt Davası Yargılama Usulü

Öncelikle kazai rüşt davasında, küçüğün nüfus kaydı istenerek on beş yaşının tamamlanıp tamamlanmadığı incelenir. Sonrasında, ergin kılınma talebinde küçüğün bir menfaatinin bulunup bulunmadığı, eğer izin verilmezse bir hak kaybı ya da zararın doğup doğmayacağı tanık ve gerekirse bilirkişi görüşüyle araştırılır. Küçüğün ayırt etme gücüne sahip olup olmadığı doktor raporuyla tespit edilir. Hakim erginliğe karar verirse aynı zamanda küçüğün hangi tarihten itibaren ergin (reşit) sayılacağını da tespit ve ilan eder.

Kazai Rüşt Davasının Sağladığı Menfaatler

Kazai rüşt davası, küçüğün menfaatine olan eğitim, vatandaşlığın kazanılması veya kaybı, okul başvurusu vb. durumlarda yasal anlamda erginlik şartının getirildiği durumlarda kullanılabilmektedir. Bir başka anlatımla kazai rüşt davası, kişiye kanunda ‘’erginlik’’ şartı aranan durumlarda fayda sağlar. Bunu dışında, kanunda bazı durumlarda ayırt etme gücü ve erginliğin yanı sıra ‘’18 yaş’’ sınırı mevcuttur. Kazai rüşt davası, bu anlamda küçüğe fayda sağlamaz. Zira kazai rüşt davası küçüğün yaşını büyütmez, mevcut yaşı ile kanun karşısında yetişkin olmasının yolunu açar. Örneğin 16 yaşındaki küçük, kazai rüşt davası ile ergin kılınabilir; fakat kazai rüşt davası ile ergin kılınmış olsa dahi evlenme yaşını tamamlamadıkça evlenemez. Yargısal anlamda verilen kazai rüşt kurucu yenilik doğuran bir haktır. Bunun anlamı ise, kesindir ve geri alınamaz.

Benzer ilginizi çekebilecek yazılarımız;

İzmir Boşanma Avukatı

Adres: Karşıyaka Tower No:12 Kat:9 Daire:59 Karşıyaka/İzmir

E-posta: [email protected]

Telefon: +90 534 415 52 56