Vasiyetten Dönme – İzmir Avukat
Vasiyet Nedir?
Vasiyet: bir kimsenin, kendisinin ölümünden sonra yapılmasını istediği ve yerine getirilmesi gereken şey ya da şeyler olarak tanımlanmaktadır. Vasiyet yapan kişinin yapmış olduğu vasiyetinden vazgeçmesi ise kanunlarımızda vasiyetten dönme olarak tanımlanmaktadır. Vasiyetçi her zaman vasiyetinden dönebilir. Vasiyetnamede, dönülemeyeceği açıkça yazılı olsa da bu madde hükümsüzdür.
Vasiyetten Dönme Şekilleri :
Kanunumuzda, miras bırakanın yaptığı vasiyetten çeşitli surette dönebileceği açıkça öngörülmüştür. Bunlar yeni vasiyetname ile dönme, yok etme ile sonraki tasarruflarla dönmedir.
1. Yeni Vasiyetname ile
TMK m. 542 : “Miras bırakan, vasiyetname için kanunda öngörülen şekillerden birine uymak suretiyle yeni bir vasiyetname yaparak önceki vasiyetnameden her zaman dönebilir. Vasiyetnamenin tamamından veya bir kısmından dönülebilir.”
Vasiyet için yasada öngörülen şekillerden herhangi birisi seçilerek vasiyetten dönülmesi mümkündür. Örneğin resmi vasiyetten, el yazısı ile düzenlenmiş vasiyetle dönülebileceği gibi, el yazısı ile yapılmış vasiyetten de resmi vasiyet şekliyle dönülebilir. Yoksa resmi vasiyetten ancak resmi vasiyetle ya da el yazılı vasiyetten ancak el yazılı vasiyetle dönülecek diye bir kural ve zorunluluk yoktur.
Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 15.11.1982-/8099/8586 s. Kararına göre; “Vasiyetçi, vasiyet için kanunda öngörülen şekillerden biriyle vasiyetnameden her zaman dönebilir. (MK.m.489) Öyleyse bir kimse resmi vasiyetnameden, dilerse el yazısı ile ya da şifahi vasiyet yoluyla dönebileceği gibi, el yazısı ile vasiyetnameden ise resmi vasiyetle dönebilir. Bu hususta takdir hakkı vasiyetçiye aittir.’’
2.Yok Etme ile
TMK m.543: “Miras bırakan, yok etmek suretiyle de vasiyetnameden dönebilir. Kaza sonucunda veya üçüncü kişinin kusuruyla yok olan ve içeriğinin aynen ve tamamen belirlenmesine olanak bulunmayan vasiyet hükümsüz kalır. Tazminat isteme hakkı saklıdır.“
Vasiyet, miras bırakanın iradesiyle yok edilmemekte, ancak kaza veya üçüncü kişinin kusuru sonucu yok edilmektedir. Örneğin üçüncü bir kişinin kast ve taksirli davranışı ile yok olabilir. Bu gibi durumlarda vasiyetnamenin içeriğini tespit olanağı araştırılmalıdır. Çünkü murisin son arzularını yerine getirmek gayesi esastır. İçerik tespit olanağı araştırılmadan vasiyetnamenin hükümsüzlüğü kabul edilemez. Yasal düzenleme de (TMK m.543/2) bu husus açıkça öngörülmüştür. Bu nedenle kaza sonucunda veya üçüncü kişinin kusuruyla yok olan ve içeriğinin aynen veya tamamen belirlenmesine imkân bulunmayan vasiyetname hükümsüz kalır. Vasiyetnamenin içinde yazılı olanlar ve biçim yönü, her çeşit delille ispatlanabilir.
Bazı hallerde ise miras bırakan yanlışlıkla vasiyetnameyi yok edebilir veya okunamaz hale getirebilir. Bu durumda vasiyetnameyi düzenleme iradesini göstermiş miras bırakanın vasiyetnamesinden dönmek istemediği açıktır. Dolayısıyla bırakmış olduğu vasiyetnamenin geçerlidir. Bilindiği üzere resmi vasiyetnameden dönmek için miras bırakanın elindeki nüshayı yok etmesi yeterli değildir. Çünkü resmi makamlar nezdinde bırakmış olduğu vasiyetnamenin onaylı sureti bulunmaktadır. Kişinin ölümü halinde bu vasiyetnamenin metni önem arz edecektir. Dolayısıyla resmi şekilde düzenlenen vasiyetnameden yok etme yolu ile dönmek mümkün olmayacaktır. Miras bırakan, önceki vasiyetnamesinden feragat ettiğine dair dilekçesini, resmi vasiyetnamesinin saklı tutulduğu makama sunmalıdır.
El yazılı olarak düzenlenen vasiyetnamede ise, vasiyetnamenin belirli bir kısmının miras bırakan tarafından yırtılması veya bir kısmının üzerinin çizilerek paraflanması ile vasiyetnamenin ilgili kısmından dönülebilir. Sözlü vasiyetname istisnai olarak düzenlendiğinden ve düzenlenmesi sonrasında miras bırakanın ölmesini yahut yeni bir vasiyetname düzenleyemeyecek halde olmasını gerektirdiğinden sözlü vasiyetnameden de yok etme yolu ile dönülmesi mümkün değildir. Dolayısıyla yok etme yolu ile vasiyetnameden dönülmesi usulü yalnızca el yazılı vasiyetname bakımından mümkündür.
3.Sonraki Tasarruflar / Zımnen :
TMK m.544- “Miras bırakan, önceki vasiyetnamesini ortadan kaldırmaksızın yeni bir vasiyetname yaparsa, kuşkuya yer bırakmayacak surette önceki vasiyetnameyi tamamlamadıkça, sonraki vasiyetname onun yerini alır. Belirli mal bırakma vasiyetnamede aksi belirtilmedikçe, miras bırakanın sonradan o mal üzerinde bu vasiyetle bağdaşmayan başka bir tasarrufta bulunmasıyla ortadan kalkar.”
Örneğin vasiyetnameye konu taşınmazın sonradan miras bırakan tarafından bir başkasına satılmış olması işlemi örtülü dönmedir.
4.Farklı Tarihli Vasiyetnamelerin Birbiriyle Bağdaşmaması
Miras bırakanın farklı tarihleri vasiyetnameleri çıkabilir. Bu durumda vasiyetname içeriklerine bakmak gerekir. Zıt içerikli vasiyetlerden sonraki tarihlisi geçerlidir. Örneğin miras bırakan evini oğluna vasiyet etmişse daha sonra aynı evi kızına vasiyet etmişse, iki vasiyet arasında tezat vardır ve sonraki vasiyetle ilkinden tamamen dönüldüğü sonucuna ulaşılır. Çünkü yeni yapılan vasiyetname kuşkuya yer bırakmayacak suretle önceki vasiyeti tamamlamadıkça, sonraki vasiyet onun yerini alır.
Miras Hukukuna İlişkin İlginizi Çekebilecek Diğer Çalışmalarımız;
Address: Karşıyaka Tower No:12 Kat:9 Daire:59 Karşıyaka/İzmir
E-mail: [email protected]
Phone: +90 534 415 52 56
English 
Türkçe