Belgede Sahtecilik Suçu

Belgede Sahtecilik Suçu | İzmir Ceza Avukatı

1. Belge ve Sahtecilik Kavramı:

Belge, arapçada evrak karşılığı olarak kullanılmıştır. Evrak yazılı kağıt, kağıtlar anlamına gelir. Sahtecilik ise bir şeyi (konumuz bakımından evrakları) bilinçli olarak başkasını yanıltmak için bozma, değiştirme, olduğundan farklı göstermeye yönelik davranışa verilen isimdir.

2. Belgelerde Bulunması Gereken Ortak Özellikler:

• a.  Belge Yazılı Olmalıdır : Yazı, irade beyanı veya açıklamasını saptamaya elverişli araçtır.
• b. Belgenin Kanıt Oluşturabilmesi Gerekir : Herhangi bir yazılı metnin belge niteliğini taşıması için bir olay veya hakkın kanıtı olmalıdır.
• c. Belgenin Aidiyetinin Saptanması Gerekir : Yazılı irade beyanının sahibinin , belirli bir kişi ya da makam olduğunun anlaşılması gerekir. Kişi aidiyeti imza ya da imza içeriğinden de analaşılabilir.
• d. Hukuki Sonuçlar Doğurması Gerekir: Yazının belge olarak kanıt oluşturması için biçim ve içerik bakımından sakatlık içermemesi gerekir.

3. Kanuni Düzenleme:

Türk Ceza Kanunu‘nun 207. maddesi ve devamında düzenlenen (özel) belgede sahtecilik suçunun kanuni düzenlemeleri aşağıdaki şekildedir:

 Madde 207- (1) Bir özel belgeyi sahte olarak düzenleyen veya gerçek bir özel belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren ve kullanan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Bir sahte özel belgeyi bu özelliğini bilerek kullanan kişi de yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.

Madde 208 – (1) Gerçek bir özel belgeyi bozan, yok eden veya gizleyen kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Madde 209- (1) Belirli bir tarzda doldurulup kullanılmak üzere kendisine teslim olunan imzalı ve kısmen veya tamamen boş bir kağıdı, verilme nedeninden farklı bir şekilde dolduran kişi, şikayet üzerine, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.İmzalı ve kısmen veya tamamen boş bir kağıdı hukuka aykırı olarak ele geçirip veya elde bulundurup da hukuki sonuç doğuracak şekilde dolduran kişi, belgede sahtecilik hükümlerine göre cezalandırılır.

4. Belgede Sahtecilik Suçunun Konusunu Oluşturan Evraklar:

 TCK Madde 210– (1) Özel belgede sahtecilik suçunun konusunun, emre veya hamile yazılı kambiyo senedi, emtiayı temsil eden belge, hisse senedi, tahvil veya vasiyetname olması halinde, resmi belgede sahtecilik suçuna ilişkin hükümler uygulanır. Gerçeğe aykırı belge düzenleyen tabip, diş tabibi, eczacı, ebe, hemşire veya diğer sağlık mesleği mensubu, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Düzenlenen belgenin kişiye haksız bir menfaat sağlaması ya da kamunun veya kişilerin zararına bir sonuç doğurucu nitelik taşıması halinde, resmi belgede sahtecilik hükümlerine göre cezaya hükmolunur.

Özetlemek gerekirse;

• Suçun kanun maddesine bakıldığında birinci fıkrada “özel belgede sahtecilik” ikinci fıkrada “sahte özel belgeyi bilerek kullanmak” suç olarak tanımlanmıştır. Bu durumda, özel belge sahteciliği suçundan bahsedilebilmesi için belge üzerinde ekleme, çıkarma yapmak veya belge kazıma yoluyla değiştirilerek kullanılmalıdır. Suçun işlenmesinde kast unsuru aranmaktadır. Kişi bilerek ve isteyerek suçu işleyebilmektedir ve suçun taksirle işlenmesi mümkün değildir.
• Suça konu olan belge özel belge olup resmi olmayan ve ayrıca yazılı belge üzerinden düzenlenebilir. Özel belgenin başkalarını aldatacak şekilde sahte olarak düzenlenmesi veya değiştirilmesi halinde suç işlenmiş olacaktır.
• Özel belgede sahtecilik suçuna konu olan belge herkes tarafından düzenlenebilir ve suça konu edilebilir. Bu nedenle suçun faili herkes tarafından işlenebilmektedir, suç kişiye özgü değildir.
• Belgenin mutlaka zarar ihtimali olması gerekmektedir. Özel belge üzerinden yapılan sahtecilik işleminin kamuya yönelik olarak zarar verme ihtimalinin olması gerekmektedir. Önemli olan zarar verme ihtimalinin olmasıdır, zarar verme ihtimali olmayan durumlarda suç işlenmiş olmayacaktır.

 5. Suç Nasıl Oluşur?

Belgeye yapılan eklemeler veya çıkarmalar belgenin hukuki delil değerini değiştirmelidir. Yapılan bu değişikliklerle, özel belgedeki hukuki durumun veya hakkın değişecek olması gerekir. Özel evrakta yer alan yazının değiştirilmesi veya yeni yazı eklenmesi, imza ve tarihin silinmesi veya değiştirilmesi, özel belgenin değiştirilmesi ve kullanılması bu suçu oluşturakcak hallere örnektir.

Özel belgeler de hukuki sonuç doğurması bakımından resmi belgeler gibidir. Ancak kanun resmi belgede sahtecilik suçu için daha ağır yaptırım öngörmüştür. Bunun nedeni ise resmi belgenin önem derecesini özel belgeden üstün tutmaktadır. İlaveten resmi belgede sahtecilik suçunu yalnızca kamu görevlileri işleyebilirken, (özel) belgede sahtecilik suçunun faili herkes olabilir.

6. Zamanaşımı  Hükümleri:

Özel belgede sahtecilik suçu şikayete bağlı suçlardan değildir. Bu sebeple herhangi bir şikayet süresi yoktur. Ancak, özel belgede sahtecilik suçunun dava zamanaşımı süresi sekiz yıl olduğundan, suçun sekiz yıl içinde savcılığa bildirilmesi halinde savcılık soruşturma başlatır. Şikayet hangi aşamada yapılırsa yapılsın, müşteki ceza davasına müdahil sıfatıyla katılabilecektir.

7. Yargıtay Kararları:

• Özel Belgede Sahtecilik ve Resmi Belgede Sahtecilik Suçunun Birlikte İşlenmesi

Sanık, mağdur olan Turkcell ve Türk Telekom şirketlerinden cep telefonu, sabit telefon ve internet hatları için sahte abonelik sözleşmesi düzenletmiştir. Bunun yanında sanık, katılan adına sahte nüfus cüzdanıyla bankada kredili mevduat hesabını kullanarak ihtiyaç kredisi çektirmiştir. Bunun yanında katılan adına vergi dairesinde mükellefiyet tesis ettirmek ve 2 adet motosikleti tescil ettirmek suretiyle vergi tahakkuklarını sağlamıştır.

Sanık hakkında ağır ceza mahkemesi tarafından banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması, resmi belgede sahtecilik ve özel belgede sahtecilik suçlarından yargılama yapılmıştır. Sanık hakkında mahkumiyet kararı verilmiş, karara karşılık sanık, katılan ve mağdur vekili tarafından temyiz başvurusunda bulunulmuştur.

Yargıtay, mahkemenin sanığın eyleminin Elektronik Haberleşme Kanunu’nun 56. maddesindeki suçu oluşturup oluşturmadığına dair tartışılmadan karar verildiği belirtilmiştir. Bunun yanında sanığın eylemlerinin bütün halinde mağdur sayısınca ayrı suçları oluşturacağı gözetilmeden karar verildiği de tespit edilmiştir. Mahkemenin yetersiz gerekçeyle verilen karara karşılık bozma yönünde karar verilmiştir. (Yargıtay 8. Ceza Dairesi 2018/9065 Esas, 2019/6094 Karar)

• Özel Belgede Sahtecilik Suçundan Beraat

Katılan, olayın olduğu tarihlerde … PTT Başmüdürlüğünde çalışmaktadır. Katılan, eşi adına üç adet sağlık karnesi almış, her birinin sayfaları bittiğinde tutanak karşılığında çalışmış olduğu kuruma teslim etmiş, yenisini alarak kullanmaya devam etmiştir. Katılan sağlık karnesinin sayfalarının bitmesiyle ikinci karneyi de almış, kuruma hitaben üçüncü karne olarak sağlık karnesi verilmiştir. Katılan son aldığı üçüncü karneyi de gecikmeli olarak kuruma teslim etmiştir.

Katılan teslim etmiş olduğu sağlık karnesinin fotoğraflı olan birinci sayfasını kullanarak vefat eden eşi adına … Özel Gelişim Tıp Merkezinde dahiliye uzmanı olan doktor sanık tarafından muayene edilmiş gibi reçete düzenlendiği, tahliller yapıldığı ve 100,11 TL’lik fatura tanzim edildiği tespit edilmiştir. Söz konusu fatura katılanın çalışmış olduğu kuruma gönderilmiştir. Kurum yetkilileri tarafından inceleme yapılmış, ölüm sonrasında muayene ve tahlil işlemlerinin yapıldığı tespit edilmiştir.

Sanık hakkında ağır ceza mahkemesi tarafından nitelikli dolandırıcılık ve resmi belgede sahtecilik suçlarından yargılama yapılmıştır. Sanıklar savunmasında hastanın muayene gelmesiyle kabul edildiğini, kimlik sorma gibi bir görevi olmadığı ve suç işleme kastı bulunmadığı belirtilmiştir. Sanık hakkında beraat kararı verilmiş, karara karşılık katılan vekili tarafından temyiz başvurusunda bulunulmuştur.

Yargıtay, vefat eden kişinin sağlık karnesinin sanıklar tarafından bilerek kullanıldığına dair yeterli delil olmadığını, sanık savunmasının aksine delil elde edilemediğinden mahkemenin vermiş olduğu kararda isabetsizlik bulunmamıştır. Bu nedenle mahkemenin vermiş olduğu karara karşılık onama yönünde karar verilmiştir. (Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2017/4274 Esas, 2019/4117 Karar)

Konuya ilişkin hukuki danışmanlık almak için iletişime geçebilirsiniz.

İlginizi çekebilecek diğer çalışmalarımız;

İzmir Ceza Avukatı

Adres: Karşıyaka Tower No:12 Kat:9 Daire:59 Karşıyaka/İzmir

E-posta: [email protected]

Telefon: +90 534 415 52 56